ھەر قانداق ھەرىكەت ۋە خىيال تەكرارلىنىدۇ. بۇلارغا كۈچ-قۇۋۋىتىڭنى سەرپ قىلىسەن. نەتىجىدە بۇ سېنىڭ ئادىتىڭگە ئايلىنىدۇ. بىر ئىشلارنى قىلىسەن، ئەمما بۇ ئىشلارنى مۇستەقىل روھ بىلەن ئەمەس، بەلكى ئادەتلىنىپ قالغىنىڭ ئۈچۈن قىلىسەن. ئادەتلىنىپ قېلىش ئىككىنچى مىجەزدۇر، مەسىلەن، بەڭگىلەرنىڭ تاماكا چېكىشى ئىككىنچى مىجەزگە ئايلانغان ئادەتنىڭ بىر...
«ماقالە»تۈرىگە تەۋە بارلىق يازمىلار
ئادەتلىنىش ۋە قۇللۇق
ھەر قانداق ھەرىكەت ۋە خىيال تەكرارلىنىدۇ. بۇلارغا كۈچ-قۇۋۋىتىڭنى سەرپ قىلىسەن. نەتىجىدە بۇ سېنىڭ ئادىتىڭگە ئايلىنىدۇ. بىر ئىشلارنى قىلىسەن، ئەمما بۇ ئىشلارنى مۇستەقىل روھ بىلەن ئەمەس، بەلكى ئادەتلىنىپ قالغىنىڭ ئۈچۈن قىلىسەن. ئادەتلىنىپ قېلىش ئىككىنچى مىجەزدۇر، مەسىلەن، بەڭگىلەرنىڭ تاماكا چېكىشى ئىككىنچى مىجەزگە ئايلانغان ئادەتنىڭ بىر...
پارچە ئىنكاس بار
خەتكۈچ: ئادەتلىنىش، قۇللۇق
تىلىمىزدىكى بەزى سۆزلەر ۋە قوشۇمچىلار
پارسچە «سەر»(باش) دېگەن سۆزدىن ياسالغان سۆزلەر:
سەركەردە، سەردار، سەركە، سەرخۇش، سەرتەراچ (ساتىراش)، سەرگۈزەشت (باشتىن ئۆتكەن ئىشلار)، سەرخىل، سەرمايە
پارسچە «پۇرۇش» (ئەھلى كەسىپ مەنىسىنى بىلدۈرىدۇ) قوشۇمچىسى قوشۇلغان سۆزلەر:
كىتابپۇرۇش، دوراپۇرۇش، كۇسپۇرۇش (بۇ سۆزنىڭ پارسچىدىكى ئەسلى مەنىسى ئەۋرەز لاتىسى بولۇپ، پۇرۇش «لاتا-پۇرۇچ» دېگەن...
ئۇلار ئۇيغۇر تىلىنىڭ چەۋەندازلىرى ئىدى
2013-يىل ئۇيغۇر تىلى ئۈچۈن جۇدالىق بىر يىل بولدى، ئەسەرلىرىدە، تەرجىمىلىرىدە ئۇيغۇر تىلىنى يۇقىرى سەنئەت پەللىسىگە كۆتۈرگەن ئۈچ شەخس ئارقا-ئارقىدىن ۋاپات بولدى. شائىر چىمەنگۈل ئاۋۇت «ئاھ، ئوسمانجان ئاكا، بۇ دۇنيادىن خوشلىشىش ئالدىدا يېنىڭدا بولالمىدۇق» دەپ نالە-پەرياد قىلسا، مۇھەممەد باغراشنىڭ زوقمەنلىرى ئۇنىڭ 80-يىللاردىكى ئاۋانگارت ئەسەرلىرىنى...
40 ياشتا چەكتىم ئىزتىراپ
2013-يىلنىڭ ئاخىرقى بىر كۈنىدە ئالدىراپ بۇ تېمىنى يېزىۋاتىمەن، نېمىشقىدۇر ئىچىمدە بىر ئىزتىراپ بار، ياش قىرىققا بېرىپ قالدى، قىلغان ئىشنىڭ تايىنى يوق، ئارزۇلار بىر-بىرىدىن يۈكسەك، يۈرەكنى بېسىپ تۇرۇپ، سۈكۈت ئىچىدە ئويلانغىنىمدا «قانائەت قىل» دەيمەن ئۆزۈمگە، ئەمما بىر دەمدىن كېيىن يەنە قانائەتسىزلىشىشكە باشلايمەن، مال-دۇنيا قانچە كۆپ بولسا...
ئىنكاس يوق
خەتكۈچ: قىرىق ياش، ئىزتىراپ
كۆز پارقىراپ تۇرغان بىلەن…
كۆز قەلبنىڭ ئەينىكى، گۈزەل قەلب كۆزدە ئەكس ئېتىدۇ، قەلب قاساۋەتلەشسە كۆزدىن ئىمان نۇرى، ئۈمىد نۇرى، شادلىق نۇرى ئاستا-ئاستا يوقايدۇ.
كۆز چىراينىڭ ئەڭ يارقىن نۇقتىسىدۇر، كۆزدە ئەكس ئەتكەن خاتىرجەملىك، خۇرسەنلىك ۋە خۇشاللىق چىراينى ئاپتاپتەك يورۇق قىلىدۇ؛ ئەمما بۇنداق پەيتلەر قىشنىڭ ئاپتىپىدەك تولىمۇ قىسقا بولىدۇ.
كىشىلىك مۇناسىۋەتنىڭ...
پارچە ئىنكاس بار
خەتكۈچ: كۆز
ئۆگەنمەستىن ئىملانى، قانداق يازدىڭ ئىنشانى
ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلى ئىملا قائىدىسى دەسلەپتە تۈزۈلگەندە مورفولوگىيىلىك تۈرلىنىشنى، يەنى سۆز يىلتىزىنى ئاساس قىلاتتى. ئەمما تىلىمىزدا ئا ئە تاۋۇشلىرىنىڭ تۈرلەنگەندە ئې ئى غا ئاجىزلىشىشى ئومۇميۈزلۈك ھادىسە بولغاچقا نۇرغۇن سۆز-ئىبارىلەر بۇ قائىدىگە چۈشمىدى، مەسىلەن، ئاتا، ئانا، ئاچا، داپ، ئەمگەك، گەپ دېگەندەك نۇرغۇن سۆزلەر ئۈچىنچى...
پارچە ئىنكاس بار
خەتكۈچ: ئىملا، ئىنشا
يازغۇچى مويەننىڭ خۇشاللىقى ۋە قورقۇنچى
خەۋەرلەرگە قارىغاندا، مويەن بۇ يىللىق نوبېل ئەدەبىيات مۇكاپاتىغا ئېرىشكەنلىك خەۋىرىنى ئاڭلاپ، قاتتىق خۇشال بولغان ھەم قورققان. خۇشاللىقىنى چۈشەنمەك ئاسان، چۈنكى ئۇ 30 يىللىق ئىجادىيەت ھاياتىنىڭ ھاردۇقىنى چىقاردى، مۈكچىيىپ ئولتۇرۇپ ئەسەر يازىدىغان ھۇجرىسىدىن چىقىپ، مېديا ۋاسىتىلىرى ئارقىلىق خەلققە گەپ قىلىدىغان كاتتا شەخسكە، جۇڭگولۇقلارنىڭ...
نېمىگە ئالدىرايمىز؟
بەزىدە تولىمۇ ئالدىراپ كېتىمىز، پۇل تېپىشقا ئالدىرايمىز، مېڭىشقا ئالدىرايمىز، يەپ-ئىچىشكە ئالدىرايمىز، گەپ قىلىشقا ئالدىرايمىز، ئۆزىمىزنى كۆرسىتىشكە ئالدىرايمىز، تۈزۈك ياشىيالماي قالدىممىكىن دەپ قالتىس ياشاش خىياللىرىنى سۈرۈپ، ئەتراپقا قاراپ، ئاللىكىملەرگە ھەۋەسلىنىپ تىپىرلاپ كېتىمىز، قېرىغانچە ئۆمۈر ئاز قالدى دەپ، كۆڭۈلدىكىدەك...
ئىنكاس يوق
خەتكۈچ: نېمىگە، ئالدىراش
چىرىكلىك ۋە ھايانكەشلىك
كۇلىغا پويىزدا مېڭىپ باققانلار بىلىدۇ، ھايانكەشلىك ئىزچىل ھۆكۈم سۈرۈپ كەلدى، پويىزنىڭ بېلەتچىلىك مۇلازىمىتى بىلەن ھايانكەشلىك ئوتتۇرىسىدىكى زىچ مۇناسىۋەت يىللاردىن بېرى كۈچىيىپ، مۇستەھكەملىنىپ كەلدىكى، كىملىك بويىچە بېلەت ئېلىش ۋە پويىزغا چىقىش تۈزۈمى يولغا قويۇلغاندىن كېيىنمۇ بۇ مۇناسىۋەت، بۇ خىيانەت، بۇ چىرىكلىك داۋاملىشىۋەردى....
بىر قىزغا مىڭ كۆز
مېترودا چىرايلىق قىزلارنى پات-پات كۆرگىلى بولىدۇ، بولۇپمۇ ياز كۈنلىرى ”گۈللەر“ چىرايلىق ئېچىلىپ كېتىدۇ. ئەرلەر ئۇلارغا ھەۋەس قىلسا، سەترەك ئاياللار ھەسەد قىلىدۇ. چىراينىڭ فوكۇس نۇقتىسى ئاساسەن كۆزگە مەركەزلىشىدۇ، چۈنكى كۆز كۆڭۈلنىڭ ئەينىكى، گۈزەللىكنىڭ نۇر تاجى. شۇڭا كۆزى قىسماق ياكى يالاڭ قاپاق قىزلار كۆزى چوڭ، قوشقاپاقلارغا ھەۋەس...
پارچە ئىنكاس بار
خەتكۈچ: بىر قىز، مىڭ كۆز
