چوققىلانغان يازمىلار

كاۋاپچىنىڭ ھۇجرىسى (پوۋېست)

m9

1 سىز بىر كىنو كۆرۈۋاتىسىز، ۋەقەلىكى يالغان، ئەمما كۆرۈنۈشلىرى راست. ئەگەر كىنو كۆرمەيۋاتقان بولسىڭىزمۇ مەلۇم بىر چوڭ شەھەرنىڭ ئومۇمىي مەنزىرىسىنى كۆز ئالدىڭىزغا كەلتۈرۈڭ، بۇ شەھەردە مانجۇلار ھاكىمىيەت قۇرغان، ئىپارخان راۋاققا چىقىپ غەربكە نەزەر تاشلاپ يۇرتىنى سېغىنغان، جىگدە پۇراقلىرىغا تەشنا بولغان. ئارىدىن يۈز نەچچە يىل ئۆتتى، زامانىۋى ئىپارخانلار بەدەنلىرىگە چىپپىدە كېلىدىغان ئۇسسۇل كىيىملىرى بىلەن سەھنىلەردە جىلۋە [...]

ئورخان پامۇك ۋە ئۇنىڭ ئىجادىيىتى

th

تۈركىيە يازغۇچىسى ئورخان پامۇكنىڭ 30 يىلدىن ئارتۇق ئىجادىيەت ھاياتى ئۇتۇق ۋە شان-شەرەپلەرگە تولغان ھايات بولۇپ، تۇنجى رومانىدىن باشلاپ ھازىرغىچە تۈركىيە ۋە خەلقئارادا 24 تۈرلۈك مۇكاپاتقا ئېرىشتى، 2006-يىلى نوبېل ئەدەبىيات مۇكاپاتىنى ئالدى ۋە بۇ مۇكاپاتنى ئالغان تۇنجى تۈرك ھەمدە ئەڭ ياش ئىككى كىشىدىن بىرى بولدى. ئەسەرلىرى 60 خىل تىلغا تەرجىمە قىلىندى، يۈزدىن ئارتۇق دۆلەتتە نەشىر قىلىندى، [...]

يوق دېسۇن

يوق دېسۇن كېتەي بۇ دۇنيادىن يالغۇز يالىڭاچ، بىر ياماق جەندىسى يوق ئۇنىڭ دېسۇن. گېلىمغا يوقلۇقتىن پىچاق تەڭلەنسۇن، ئىچ-قارنى ئاچلىقتىن پۇراپتۇ دېسۇن. دېمىسۇن دۇنيانى قارنىغا يەپتۇ، يېنىدا بىر تيىن پۇلى يوق دېسۇن. دۇنياغا قارنى توق قۇرت كەبى ئىدى پەقەت بىر خىيالغا بېرىلگەن دېسۇن. ماختىناي پەقەتلا ئىمانىم قالسۇن، نامەرتلەر قولىدىن يىرگىندى دېسۇن. پەسكەشلەر ھەق دېسە مەن ئازغۇن [...]

مۇھەببەتنى قانداق يېزىش كېرەك؟

20150323_183027000_iOS

(ئوبزور) غالىپ مۇھەممەد قارلۇق مۇھەببەت ئۇلۇغ ۋە ئۆلمەس تېما. ئۇ دۇنيا ئەدەبىياتىنىڭ مەڭگۈلۈك ئۈچ چوڭ تېمىسىنىڭ بىرى، دەپ قارىلىدۇ. بىز مۇھەببەتتىن تۆرەلدۇق، مۇھەببەت ئارقىلىق ئاۋۇپ بۈگۈنگىچە كەلدۇق، مۇھەببەت ئارقىلىق يەنە «ئەسلىمىز»گە قايتىمىز. قەدىمدىن ھازىرغىچە، جۇڭگودىن چەتئەللەرگىچە مۇھەببەت تېمىسىدا قەلەم تەۋرىتىپ باقمىغان يازغۇچى، شائىر بولمىسا كېرەك. مۇھەببەت ھەم كونا تېما، ھەم يېڭى تېما. «چىڭگىزخان» فىلىمىدە تۆمۈرچىننىڭ [...]

ۋالتېرنىڭ سۆزلىرى

voltaire

ياۋروپا ئاقارتىش ھەرىكىتىنىڭ ۋەكىللىرىدىن بىرى، فرانسىيەلىك يازغۇچى، تارىخچى ۋە پەيلاسوپ ۋالتېر (1694-1778) ئۇنتۇلغۇسىز پىكىرلىرى ۋە بۇلارنى ئىپادىلەش قابىلىيىتى بىلەن داڭ قازانغان شەخستۇر. ئۇ ئۆمۈر بويى مۇتئەسسىپلىك ۋە زوراۋانلىق بىلەن ئېلىشقان. ئۇنىڭ زامانداشلىرىدىن ئېشىپ چۈشكەن ئەقلى ۋە ئۆتكۈر تەنقىدىي پىكىرلىرى ياۋروپانىڭ تەرەققىياتىغا تەسىر كۆرسەتكەن. تۆۋەندە ئۇنىڭ تۈنۈگۈن ۋە بۈگۈن ئۈچۈن نېمە دېگەنلىكىگە قاراپ باقايلى. 1. پۇلغا [...]

دۇنيا جەھەننىمىدە جەننەت بەرپا قىلىش

20150422_131908000_iOS (2)

مال-دۇنياغا باغلىنىپ، مەنىۋىيەت باغچىسىنى قۇرۇتۇپ قويغان ئەخمەقلەرنىڭ سېپىگە قېتىلدىم. ئەمما بۇ جەمئىيەت مەنىۋىيەنى پۇلغا باغلاپ قويدى. روھىمىزدىكى جەننەت باغچىسىنى ياۋا ئوت-چۆپلەر قاپلاپ كەتتى. ئاچكۆز «چوشقىلار» ئەتراپتا خىرىس قىلىۋاتقاندا ئۆزىمىزنى قوغداش، باغچىمىزنى قوغداش ئۈچۈن ئادەمدەك كۈرەش قىلايلى دېدۇق. ئەمما نەپسىمىز بىزنى چوشقىلارغا ھەۋەس قىلىش، ھەتتا ئۇلارنى دوراشقا ئۈندىمەكتە. قىستاپ كەلگەن ماددىي ئېھتىياج بىزنى «چوشقا» قىلالماي ئاۋارە، [...]

ئىمامنىڭ ئېشىكى(ھېكايە)

[color=Blue]ﻣﻪﻫﻪﻟﻠﯩﮕﻪ ﻗﺎﻳﺮﯨﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﯲﺳﺘﻪﯕﺪﯨﻦ ﯪﯞﺍﻳﻼﭖ ﯲﺗﯜﯞﺍﺗﻘﺎﻥ ﺳﺎﺩﯨﻖ ﻗﺎﺭﻯ ﺩﺍﺩﯛﻱ ﻗﻮﺭﯗﺳﻰ ﺗﻪﺭﻩﭘﺘﯩﻦ ﺑﯘ ﺗﻪﺭﻩﭘﻜﻪ ﻛﯧﻠﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﻛﻪﻧﺖ ﺑﺎﺷﻠﯩﻘﻰ ﺳﺎﯞﯗﺗﻨﻰ ﻛﯚﺭﯛﭖ ﺋﯩﺸﯩﻜﯩﻨﻰ ﺩﯦﯟﯨﺘﺘﻰ. ﺋﯩﺸﻪﻙ ﻳﺎﻏﺎﭺ ﻛﯚﯞﺭﯛﻛﻨﯩﯔ ﯪﺭﯨﻠﯩﻘﯩﺪﯨﻦ ﺳﯘ ﻛﯚﺭﯛﭖ ﻗﺎﻟﺪﯨﻤﯘ ﯬﻳﺘﺎﯞﯗﺭ ﻣﺎﯕﻤﺎﻱ ﺗﯘﺭﯗﯞﺍﻟﺪﻯ....

ئاق شامال (ھېكايە)

[color=Black]"ﭘﻪﺭﯞﻩﺭﺩﯨﮕﺎﺭﯨﻤﯩﺰ! ﯬﮔﻪﺭ ﺑﯩﺰ ﯰﻧﺘﯘﺳﺎﻕ ﻳﺎﻛﻰ ﺧﺎﺗﺎﻻﺷﺴﺎﻕ(ﻳﻪﻧﻰ ﺑﯩﺰ ﯰﻧﺘﯘﺵ ﻳﺎﻛﻰ ﺳﻪﯞﻩﻧﻠﯩﻚ ﺳﻪﯞﻩﺑﯩﺪﯨﻦ ﯬﻣﺮﯨﯖﻨﻰ ﺗﻮﻟﯘﻕ ﯮﺭﯗﻧﻠﯩﻴﺎﻟﻤﯩﺴﺎﻕ)، ﺑﯩﺰﻧﻰ ﺟﺎﺯﺍﻏﺎ ﺗﺎﺭﺗﻤﯩﻐﯩﻦ. ﭘﻪﺭﯞﻩﺭﺩﯨﮕﺎﺭﯨﻤﯩﺰ! ﺑﯩﺰﺩﯨﻦ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﯨﻜﯩﻠﻪﺭﮔﻪ ﻳﯜﻛﻠﯩﮕﯩﻨﯩﯖﮕﻪ ﯮﺧﺸﺎﺵ ﺑﯩﺰﮔﻪ ﺋﯧﻐﯩﺮ ﻳﯜﻙ ﻳﯜﻛﻠﯩﻤﯩﮕﯩﻦ(ﻳﻪﻧﻰ...

بۇلۇڭدىكى خوتۇن (ھېكايە)

[color=Black]ﺭﻭﻫ ﻣﺎﻛﺎﻧﺴﯩﺰﻟﯩﻘﻘﺎ ﺋﯩﮕﻪ، ﯰ ﺑﯩﺮ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﺟﯩﻢ ﺗﯘﺭﻣﺎﻳﺪﯗ، ﯰ ﯲﺯﯨﻨﯩﯔ ﯲﺗﻤﯜﺷﯩﻨﻰ ﻛﯚﺭﻩﻟﻪﻳﺪﯗ، ﻫﺎﺯﯨﺮﻏﺎ ﺳﯧﻨﻰ ﺟﻪﺭﻳﺎﻥ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ، ﻛﻪﻟﮕﯜﺳﯩﻨﻰ ﻛﯚﺭﯨﺪﯗ، ﯞﯗﺟﯘﺩﯗﯓ ﻳﯚﺗﻜﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩﻙ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ، ﻟﯧﻜﯩﻦ ﻫﻪﻗﯩﻘﯩﻲ ﻫﻪﺭﯨﻜﻪﺗﻠﯩﻨﯩﺪﯨﻐﯩﻨﻰ ﻳﻪﻧﯩﻼ ﺭﻭﻫﯩﯔ. ﺭﻭﻫﯩﯔ ﯞﯗﺟﯘﺩﯗﯕﻨﯩﯔ ﻣﻪﻟﯘﻡ ﺑﯩﺮ...

ئۈچ كۈنلۈك مۇھەببەت(ھېكايە)

قىز-ئوغۇل ئوتتۇرىسىدىكى پاك ﻣﯘﻫﻪﺑﺒﻪﺕ ﻏﺎﻳﯩﯟﻯ ئۇﻗﯘﻡ، ئۇنى جىنسىيﻫﻪﯞﻩﺱ، ﻏﺎﭘﯩﻠﻠﯩﻖ، ئەسەبىيلىك ئارىلاشقان بەزى مۇھەببەتتىن پەرقلەندۈرۈش ﻛﯧﺮﻩﻙ. بىر چاغدا مەن بىر قىز بىلەن ئۈچ كۈن مۇھەببەتلەشتىم، ئەمەلىيەتتە ﺑﯘ ئۈﭺ ﻛﯜﻧﺪﯨﻼ ﺗﺎﻣﺎﻣﻼﻧﻐﺎﻥ ﻣﯘﻫﻪﺑﺒﻪﺕ ئەمەس، ﺷﯘ ﻗﯩﺰﻧﯩﯔ ﺗﯘﻧﺠﻰ ﺧﯧﺘﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﻫﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻐﺎﻧﺪﺍ...

كۇچادىكى كەچمىش

[color=Black]ﻧﯧﻤﻪ ﻗﯩﻼﻱ ﺑﯘ ﺗﯜﻛﻠﻪﺭ ﺗﯧﺮﯨﺪﯨﻦ ﺗﯧﺸﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﯟﺍﺗﺴﺎ، ﻳﺎ ﻗﻮﻳﯘﻕ ﯬﻣﻪﺱ، ﻳﺎ ﺳﻮﻳﯘﻕ، ﻳﺎ ﭼﻪﺗﯭﻟﻠﯩﻜﻨﯩﯖﻜﯩﮕﻪ ﯮﺧﺸﯩﻤﺎﻳﺪﯗ ﻳﺎ ﺗﯘﯕﮕﺎﻧﻨﯩﯖﻜﯩﮕﻪ.. ﺋﯩﻜﻜﻰ ﻛﯜﻥ ﯪﻟﻤﯩﺴﺎﯓ ﺳﯧﻨﻰ ﻗﯧﺮﻯ ﭼﯩﺮﺍﻱ ﻛﯚﺭﺳﯩﺘﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ، ﻛﯜﻧﺪﻩ ﻏﯩﺮﺩﺍﺷﻘﺎ ﭼﻮﻻ ﻳﻮﻕ، ﯞﺍﻗﯩﺖ ﻳﻮﻕ، ﻛﻪﻳﭙﯩﻴﺎﺕ، ﻫﻪﺭﯨﻜﻪﺕ ﻳﻮﻕ! ﯞﺍﻗﯩﺘﻨﯩﯔ...

مېنىڭ ئەدەبىيات قارىشىم

[color=Black]مەن ئىزچىل شۇنداق قاراپ كەلدىم: ئەدەبىيات ئەھلى ئەدىب ياكى ئوبزۇرچى بولۇپ ئوتتۇرىغا چىقىدۇ، ئالدىنقىسى تالانتنىڭ قىستىشى بىلەن، كېيىنكىسى قىزىقىش بىلەن بۇ كوچىغا كىرگەن بولىدۇ. ئەدىب تۇغما ھېسسىياتچان، سەزگۈر، تەپەككۇرى غەلىتە، ئۇششاق ئىشنى جىق خىيال قىلىدىغان، كىچىك ئىشنى كۆپتۈرۈپ ئويلايدىغان، ئاددىي ئىشنى تەسەۋۋۇرى بىلەن يوغانتىپ...

جىنسىيەت مۇھەببەتنىڭ يىلتىزىمۇ؟

[color=Maroon]خېلى زامانلار بولدى، مەغلۇب بولغان تۇنجى مۇھەببەتتىن كېيىن جىنسىيەت ماڭا ھەقىقىي بىر تۇيغۇ، ۋاز كېچىلمەس بىر ئىستەك بولۇپ تۇيۇلۇشقا باشلىدى، 10 نەچچە يىللار ئۆتتى، مەۋھۇم قىزلار ئۈچۈن ئىلھام-تەپەككۇرۇمنى، ئىجادىيەت تەلقىنلىرىنى سۈرۈپ كەلدىم، جىمى ھاياجان ۋە ئويناق پىكىر ياشلىقنىڭ ھاسىلاتى بولۇپ ھاياتىمغا ئىز سالدى. خەلق ئۈچۈن،...

دىن ۋە ئەدەبىيات

[color=Black] غەرب مەدەنىيىتى (بۇ يەردە كۆپرەك مەدەنىيلىك، يەنى كۇلتۇر مەنىسدە) خىرستىئان مەدەنىيىتى دەيدىغانلارنىڭ سۆزى ئاساسىي جەھەتتىن توغرا، بۇ مەدەنىيەتنىڭ خىرىسىتىئانلىق جەمئىيەت تەرىپىدىن تەرەققىي قىلدۇرۇلغانلىقىنى ئىنكار قىلغىلى بولمايدۇ. مۇئەييەن بىر ئېتىقاد سىستېمىغا باغلانغان ئىنسانلارنىڭ بۇ سىستېمىنىڭ پۈتۈنلەي سىرتىدا ياكى...

سوراق (ھېكايە)

[color=Green]ﺳﺎﺩﯨﺮ ﺑﯧﻴﺠﯩﯖﻐﺎ ﺋﯜﭺ ﺋﺎﻳﻠﯩﻖ ﺧﯩﺰﻣﻪﺕ ﯞﻩ ﺋﯚﮔﯩﻨﯩﺸﻜﻪ ﻛﻪﻟﺪﻯ. ﺋﯘ ﭼﻮﺷﻘﺎ ﮔﯚﺷﻰ ﻳﯧﻤﻪﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﻣﯘﺳﯘﻟﻤﺎﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﺑﯧﻴﺠﯩﯖﺪﯨﻜﻰ ﺧﯘﻳﺰﯗﻻﺭ ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﯩﺴﯩﻨﻰ ﺑﺎﺷﻘﯘﺭﯨﺪﯨﻐﺎﻥ ﺳﺎﻗﭽﯩﺨﺎﻧﯩﻐﺎ ﺋﻮﺭﯗﻧﻼﺷﺘﻰ ﯞﻩ ﺷﯘ ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﻪ ﻛﻮﭼﺎ ﺑﺎﺷﻘﺎﺭﻣﯩﺴﯩﻐﺎ ﻗﺎﺭﺍﺷﻠﯩﻖ ﻣﯧﮭﻤﺎﻧﺨﺎﻧﯩﺪﺍ ﻳﺎﺗﺘﻰ....

قىزلار ياتىقىدىن ياڭرىغان كۈلكە (ھېكايە)

[color=Blue]مەن ئالىي مەكتەپتە كېلىپ مۇھەببەتلىشەرمەن دەپ ئويلىۋىدىم، خىيالىم ئەمەلگە ئاشمىدى. رىئاللىق مەن ئويلىغاندەك ئەمەسكەن، بۇنى بۇرۇنمۇ بىلەتتىم، لېكىن يېشىم چوڭايغانچە رېئاللىق تېخىمۇ رەھىمسىزلىشىپ كەتكەندەك تۇيۇلىدىغان بولۇپ قالدى. قورسىقىم بەك ئاچاتتى، دەرس سائىتى توشۇپ بولغىچە قورساق ئالدىرىتىپ كېتەتتى، شۇنىڭ بىلەن قىزلارغا قارايدىغانغا...